Gần đây, AAA JEANS đã chính thức ra mắt dòng sản phẩm UCSD Selvedge trong đó các sản phẩm đều được làm từ vải selvedge denim, đây chính là dòng sản phẩm cao cấp nhất nằm trong bộ sưu tập UCSD – Ultimate Collection of Special Denim. Selvedge denim thực ra đã có từ rất lâu nhưng gần đây mới được chú ý và du nhập về Việt Nam, trong bài viết này AAA JEANS xin giới thiệu chi tiết hơn về loại vải đặc biệt này
Selvedge denim là gì?
Selvedge denim là vải denim dệt biên với phần biên vải (mép vải) được dệt liền mạch trong đó từ selvedge bắt nguồn từ chữ “self-edge”, nếu dịch nghĩa thì nôm na là vải denim có mép vải được thắt lại. Nghe quá tối nghĩa phải không ạ? Để hiểu rõ hơn về loại vải này thì chúng ta cần tìm hiểu thêm một chút về cách dệt vải.
Nếu phân loại theo biên vải (mép của vải) thì có thể phân loại vải denim thành selvedge và non-selvedge denim hay tức là vải denim dệt biên và vải denim thường.
Vải denim nói chung được dệt từ sợi bông là chủ yếu và cách dệt thì gồm các sợi dọc và các sợi ngang ghép lại với nhau giống như nhiều loại vải khác, cách dệt sợi ngang của vải tạo ra sự khác biệt giữa selvedge và non-selvedge denim. Đối với các loại vải denim thường thì được dệt bằng máy dệt shuttle-less loom, còn gọi là máy dệt không có thoi. Thị trường hiện tại có nhiều máy dệt không thoi như air jet, rapier hay projectile và ad xin phép không đi sâu vào chỗ này. Đặc điểm chung của loại dệt này là có khổ vải lớn, dệt nhanh, công suất lớn và vải denim thành phẩm có các sợi dệt nằm ngang bị cắt tại mép vải sau khi đi hết chiều rộng của khổ vải. Còn vải selvedge denim thì được dệt bằng công nghệ shuttle loom, ở Việt Nam gọi là dệt thoi. Dệt thoi tức là có con thoi luồn lách giữa các sợi dọc của khổ vải để tạo thành sợi ngang, sau khi đi hết chiều ngang của khổ vải thì con thoi lại quay lại do vậy sợi ngang của vải được liền mạch và không bị cắt đứt như ở loại dệt không có thoi và cái tên selvedge cũng bắt nguồn từ lý do này. Dệt thoi có thể dệt bằng tay hoặc bằng máy nhưng đặc điểm chung là khổ vải nhỏ và công suất thấp dẫn tới giá thành cao. Cách dệt thoi thủ công vẫn rất phổ biến ở Việt Nam, các làng nghề dệt truyền thống của Việt Nam vẫn sử dụng cách dệt này và một sản phẩm rất quen thuộc với mọi người là thổ cẩm cũng được dệt theo cách này.
Selvedge denim có từ bao giờ?
Thực ra khi vải denim mới xuất hiện thì tất cả đều là selvedge do được dệt thoi. Trước những năm 1950, quần jean thường được làm từ vải selvedge và không được wash (gọi là raw denim hay jean sống) nhưng từ khi quần jean bắt đầu được phổ biến, nhu cầu tăng cao, cách dệt thoi truyền thống không đáp ứng đủ nhu cầu cộng với giá thành cao khiến cho các nhà sản xuất tìm cách hạ giá thành và tăng sản lượng vải denim, từ đó cách dệt không thoi với công suất lớn hơn và giá thành thấp hơn ra đời. Vải selvedge dần dần bị sụt giảm và rơi vào quên lãng tuy nhiên điều này không xảy ra ở Nhật Bản. Vải selvedge denim bắt nguồn từ Mỹ, quần jean được làm từ vải selvedge denim được xuất khẩu vào Nhật nhiều sau chiến tranh thế giới thứ II, khách hàng Nhật rất yêu thích loại quần này, điều này khiến cho hàng loạt công ty ở Nhật nghiên cứu và sản xuất loại vải này để đáp ứng nhu cầu trong nước. Qua nhiều năm, Nhật bản dần dần trở thành quốc gia nổi tiếng về vải selvedge denim với cách làm thủ công truyền thống, công nghệ cũ nhưng chất lượng vải thuộc hàng tốt nhất trên thế giới. Trong khi hầu hết các nhà máy lớn trên thế giới thay đổi công nghệ từ dệt thoi chuyển qua dệt không thoi thì các xưởng ở Nhật Bản vẫn giữ nguyên cách dệt truyền thống cho tới tận ngày nay, điều này cũng góp phần tạo nên thương hiệu riêng cho vải selvedge denim của Nhật Bản.
Tại sao selvedge denim lại phổ biến những năm gần đây?
Câu trả lời là thời trang. Thời trang có khi là những thứ mới chưa từng xuất hiện bao giờ, cũng có khi là sự biến tấu trên những cái có sẵn hay là làm sống lại những giá trị đã qua. Sự phổ biến của selvedge denim những năm gần đây rơi vào trường hợp thứ ba. Selvedge denim tượng trưng cho một giai đoạn lịch sử thời kỳ sơ khai của quần jeans kết hợp với xu hướng raw denim, selvedge và raw thực sự trở thành một trào lưu mới. Thêm đó, sự kết hợp giữa selvedge denim và raw denim đi theo xu hướng thân thiện với môi trường hơn theo đó quần selvedge thường là raw denim, tức là vải được giữ nguyên không qua xử lý wash, nhờ đó tiết kiệm nước và không xả thải ra môi trường.
Vì sao quần jean làm từ vải selvedge lại có giá cao hơn?
Trên thực tế, nếu xét về giá thành trên mỗi mét dài của vải thì không có sự chênh lệch nhiều giữa vải selvedge và non-selvedge denim, điểm khác biệt lớn nhất nằm ở khổ vải và cách cắt vải
Vải selvedge có khổ vải nhỏ chỉ bằng một nửa so với vải non-selvedge, do vậy để làm ra một chiếc quần jean thì tốn khoảng 1 mét vải denim thường nhưng tốn tới gần 3m vải selvedge denim; tức là tiền vải của quần selvedge cao hơn gần 3 lần so với tiền vải của quần denim thường
Các chị sẽ thắc mắc vì sao khổ vải nhỏ bằng nửa mà lại tốn vải gần gấp ba lần phải không ạ? Câu trả lời nằm ở cách cắt vải; đối với vải selvedge thì việc quan trọng nhất khi cắt là phải giữ được mép vải, cũng vì lý do này mà vải bị hao phí nhiều hơn. Thêm vào đó, vì việc phải giữ lại mép vải cũng khiến cho quá trình cắt phức tạp hơn và tốn nhiều công sức hơn. Cũng vì lý do phải giữ lại phần biên vải, thế nên các mẫu quần jean nữ làm từ vải selvedge phải có thân quần thẳng do đó chỉ có thể làm được những dáng quần như quần jean ống đứng, quần jean boyfriend mà không làm được các dáng quần jean skinny ôm sát.
